آبریزش بینی بعد از عمل یکی از عوارض شایعی است که بسیاری از بیماران تجربه می‌کنند. این مشکل معمولاً به دلیل التهاب و تحریک مخاط بینی در روزها و هفته‌های اولیه پس از عمل رخ می‌دهد. در حالی که آبریزش بینی می‌تواند برای بیمار آزاردهنده باشد، اما اغلب بخشی طبیعی از فرآیند بهبودی است و به مرور زمان کاهش می‌یابد.
با این حال، آگاهی از علل، نحوه مدیریت و زمان مراجعه به پزشک در صورت طولانی شدن یا شدت یافتن این وضعیت، می‌تواند در تجربه بهتر دوره نقاهت موثر باشد. در ادامه به بررسی کامل این موضوع پرداخته خواهد شد.
علت آبریزش بینی بعد از عمل
آبریزش بینی بعد از عمل عمدتاً به دلایل زیر رخ می‌دهد:
1. التهاب و تحریک مخاط بینی
پس از عمل بینی، بافت‌ها و مخاط بینی دچار التهاب می‌شوند. این التهاب می‌تواند باعث تولید بیش از حد مایع مخاطی شود و به صورت آبریزش بینی ظاهر شود.
2. باقی ماندن ترشحات در حفره‌های بینی
در حین جراحی، ممکن است بقایای خون، مواد بی‌حسی یا مایعات شست‌وشوی بینی در حفره‌های بینی باقی بمانند. بدن برای دفع این مواد، ترشحات بیشتری تولید می‌کند.
3. تغییرات در ساختار بینی
دستکاری ساختار بینی، از جمله تراشیدن یا اصلاح تیغه بینی، می‌تواند باعث تحریک غدد مخاطی و افزایش تولید مایعات شود.
4. واکنش به بخیه‌ها یا گچ بینی
بخیه‌های داخلی یا فشار ناشی از گچ بینی می‌توانند باعث تحریک بافت‌های اطراف و افزایش ترشحات شوند.
5. خشکی هوا یا استفاده از داروها
هوای خشک و استفاده از برخی داروهای بیهوشی یا ضد درد ممکن است منجر به خشکی و تحریک مجاری بینی شود و بدن برای جبران این خشکی، ترشحات بیشتری تولید کند.
6. عفونت احتمالی
اگرچه نادر است، اما عفونت بینی بعد از عمل می‌تواند باعث آبریزش بینی همراه با علائمی مثل تب، درد و تورم شود.
آیا آبریزش بینی بعد از عمل خطری دارد؟
آبریزش بینی بعد از عمل معمولاً خطری جدی ندارد و بخشی طبیعی از فرآیند بهبودی است. با این حال، در برخی موارد خاص، این عارضه ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در زیر توضیح داده شده که چه زمانی آبریزش بینی طبیعی و چه زمانی نیازمند توجه بیشتر است:
⏪ وضعیت طبیعی (بدون خطر)
1. علت معمولی آبریزش
- التهاب و تحریک مخاط بینی.
- ترمیم زخم‌های داخلی.
- پاسخ بدن به خشکی هوا یا بخیه‌های داخلی.
- این نوع آبریزش بینی بعد از عمل شفاف و بی‌بو است و طی چند هفته کاهش می‌یابد.
2. زمان بهبود
- آبریزش بینی در اکثر موارد طی 2 تا 6 هفته پس از عمل کاهش می‌یابد.
⏪ وضعیت خطرناک (نیازمند توجه پزشکی)
1. علائم غیرطبیعی آبریزش بینی بعد از عمل
- ترشحات زرد، سبز یا چرکی ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد.
- بوی بد همراه با ترشحات.
- طولانی شدن بیش از حد (بیش از 6 هفته بدون کاهش).
- همراهی با تب، درد شدید یا قرمزی بینی.
2. نشت مایع مغزی-نخاعی (CSF)
در موارد بسیار نادر، دستکاری شدید در جراحی می‌تواند باعث نشت مایع مغزی-نخاعی شود. این مایع شفاف است و ممکن است با سردرد شدید و مزمن همراه باشد.
آبریزش بینی بعد از جراحی بینی تا کی ادامه دارد؟
آبریزش بینی پس از جراحی معمولاً یک عارضه طبیعی و موقتی است که ناشی از التهاب و تحریک مخاط بینی است. این وضعیت در اغلب موارد طی 1 تا 2 هفته اول شدت دارد و به مرور زمان کاهش می‌یابد. در بیشتر بیماران، آبریزش بینی تا پایان ماه اول برطرف می‌شود. با این حال، در جراحی‌های پیچیده‌تر، مانند اصلاح انحراف تیغه بینی یا رفع پولیپ، ممکن است این عارضه تا 6 هفته ادامه داشته باشد.
اگر آبریزش بینی بعد از عمل بیش از 6 هفته طول بکشد یا با علائمی مانند تغییر رنگ ترشحات به زرد یا سبز، بوی بد بینی بعد از عمل، تب یا درد همراه شود، نیاز به مشورت با بهترین جراح بینی وجود دارد. در موارد بسیار نادر، آبریزش شفاف طولانی‌مدت می‌تواند نشان‌دهنده نشت مایع مغزی-نخاعی باشد که نیازمند بررسی فوری است. رعایت توصیه‌های پزشک و استفاده از شست‌وشوهای نمکی می‌تواند به تسریع بهبود کمک کند.
چگونه از آبریزش بینی بعد از عمل جلوگیری کنیم؟
جلوگیری کامل از آبریزش بینی بعد از عمل جراحی ممکن نیست، زیرا این عارضه بخشی طبیعی از فرآیند بهبود است. با این حال، می‌توان با رعایت توصیه‌های زیر شدت آن را کاهش داد و به بهبود سریع‌تر کمک کرد:
- پس از عمل، تمام توصیه‌های پزشک خود را درباره مصرف داروها، شست‌وشوی بینی بعد از عمل و مراقبت‌های روزانه به دقت دنبال کنید.
- شست‌وشوی بینی با محلول نمکی (سرم شست‌وشو) می‌تواند به پاکسازی مخاط، کاهش التهاب و بهبود سریع‌تر کمک کند. این کار را با دقت و طبق راهنمایی پزشک انجام دهید.
- از فین کردن شدید یا لمس مداوم بینی خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند مخاط بینی را تحریک کرده و آبریزش را افزایش دهد.
- مصرف مقدار کافی آب در طول روز به رقیق شدن مخاط بینی و کاهش آبریزش کمک می‌کند.
- خشکی هوا می‌تواند باعث تحریک مخاط بینی شود. استفاده از دستگاه بخور در منزل به مرطوب نگه داشتن مخاط بینی کمک می‌کند.
- از قرار گرفتن در معرض دود سیگار، عطرهای قوی یا آلاینده‌های محیطی که می‌توانند بینی را تحریک کنند، خودداری کنید.
- از انجام فعالیت‌های سنگین یا ورزش شدید در هفته‌های ابتدایی پس از عمل پرهیز کنید، زیرا می‌تواند التهاب بینی را افزایش دهد.
- در صورت طولانی شدن آبریزش بینی یا مشاهده علائم غیرطبیعی مانند ترشحات چرکی، بوی بد یا تب، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
درمان آبریزش بینی بعد از عمل
آبریزش بینی پس از جراحی معمولاً به‌صورت خودبه‌خود طی چند هفته بهبود می‌یابد، اما برخی اقدامات می‌توانند روند درمان را تسریع کنند. شست‌وشوی منظم بینی با محلول نمکی یا سرم شست‌وشو یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش التهاب و پاکسازی ترشحات بینی است.
مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، مانند ضدالتهاب‌ها یا آنتی‌هیستامین‌ها، نیز می‌تواند به کاهش آبریزش کمک کند. استفاده از دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده هوا برای جلوگیری از خشکی محیط و نوشیدن مقدار کافی آب نیز به کاهش تحریک مخاط بینی و رقیق‌تر شدن ترشحات کمک می‌کند.
سخن آخر
آبریزش بینی بعد از عمل معمولاً یک عارضه موقتی و طبیعی است که به دلیل التهاب و تحریک مخاط بینی ایجاد می‌شود و طی چند هفته بهبود می‌یابد. با رعایت دستورالعمل‌های پزشک، شست‌وشوی منظم بینی با محلول نمکی، پرهیز از تحریک بینی و حفظ رطوبت هوا می‌توان شدت این عارضه را کاهش داد.
اگرچه در اغلب موارد جای نگرانی وجود ندارد، اما آگاهی از علائم غیرطبیعی، مانند ترشحات چرکی یا طولانی شدن بیش از حد آبریزش، اهمیت دارد تا در صورت نیاز به پزشک مراجعه شود. مراقبت‌های مناسب می‌تواند به کاهش ناراحتی و تسریع روند بهبودی کمک کند.